In de rubriek Spotlight staat een ‘fantastische klassieker’ van eigen bodem centraal. In deze zesde aflevering: ‘Euro.5 antwoordt niet’ (1976) van Bert Benson.

Het waren pockets die ik als tienjarig jochie verslond – en met mij vele anderen die opgroeiden in de jaren tachtig. De verhalen rond de bemanning van het ruimteschip Euro.5 waren spannend, lazen heerlijk weg en spraken enorm tot verbeelding. Bijkomend voordeel was dat auteur Bert Benson er een moordend tempo op nahield, waardoor er elk jaar wel een paar Euro.5-boekjes verschenen.

Het ruimteschip waaraan de serie zijn naam ontleent, is het resultaat van een sterk staaltje Europees denken. In de nabije toekomst hebben diverse Europese landen de handen ineen geslagen en beheren ze samen het ruimteschip Euro.5, dat wordt ingezet om allerlei problemen het hoofd te bieden.

De internationale bemanning van het schip is onderdeel van Sectie 5, met een uitvalsbasis in Frankrijk én een geheime basis op de planeet Pluto.  Kapitein van de Euro.5 is de imposant besnorde Nederlander Peter de Vos, die wordt bijgestaan door een internationale crew bestaande uit onder anderen kok en spierbundel Basje Goris, plaatsvervangend commandant Hans Weiss en hoofd navigatie Prosper Debruijckere.

Het eerste deel van de Euro.5-serie (‘Euro.5 antwoordt niet’) verscheen in 1976 bij uitgeverij Kluitman en vormt de blauwdruk waar de daaropvolgende 15 jaar amper vanaf werd geweken. In dit deel maakt de Euro.5-bemanning jacht op de snode directeur van een Duits chemieconcern, die weigert om vaten met radioactief afval te laten vernietigen in IJsland, zoals de ‘Europese Coalitie’ voorschrijft. Het kost hem simpelweg te veel geld. De oplossing van deze ‘Herr Meisel’ is simpel: het vernietigen van de IJslandse recyclingfabriek.

Wat volgt is een James Bond-achtig verhaal, vol achtervolgingen, onderzeeboten, bommenwerpers, tochtjes door de ruimte en een groot aantal snode schurken.

In de daaropvolgende Euro.5-pockets krijgt de bemanning onder meer opdracht om buitenaardse slavenrovers tegen te houden, maken ze kennis met Atlanteanen, worden ze naar de toekomst geslingerd en moeten ze de crew van een Amerikaans ruimteschip zien te redden. Het wordt door auteur Bert Benson allemaal in snel tempo en vol actie verteld, zonder tijd te verliezen aan karakterontwikkeling of psychologische diepgang. En als tienjarige heb je daar ook helemaal geen behoefte aan: je wilt schietpartijen, schurken en geheimzinnige aliens en Bert Benson stelde niet teleur.

Het wordt door auteur Bert Benson allemaal in snel tempo en vol actie verteld, zonder tijd te verliezen aan karakterontwikkeling of psychologische diepgang.

Bert Benson – de naam is ook te mooi om waar te zijn – was een pseudoniem van Ad de Beer (1932-1997), die in het dagelijks leven werkte als bestuursambtenaar en in zijn vrije tijd jeugdboeken schreef. In 1960 verscheen zijn eerste boek, de detective ‘Het mysterie van de Groene Smaragden’, en tot aan zijn dood schreef hij meer dan 100 boeken, onder pseudoniemen als Bert Benson, Max Miller, Peter Hammer en Aad van Rooy. De Beer vond namelijk dat je de naam van een schrijver moest kunnen associëren met een bepaalde serie of een specifiek genre. Zo gebruikte hij zijn alter ego Bert Benson voor SF- en westernboeken, terwijl hij Aad van Rooy inzette voor exotische avonturenverhalen en Max Miller voor de avonturen rond Buffalo Bill. Onder zijn eigen naam A.P.M. de Beer schreef hij historische avonturenboeken.

De Beer deed ongeveer een maand of twee, drie over een Euro.5.-boekje en die snelheid zie je er aan af. Stilistisch rammelt het aan alle kanten, komma’s lijken soms lukraak over de pagina te zijn gegooid, aan puntjes (oftewel beletseltekens) en uitroeptekens geen gebrek, de dialogen lopen stroef en de plotgaten zijn soms zo groot dat je er een olifant doorheen kunt duwen. Vrouwen ontbreken in het Euro.5-universum en aan boord wordt naar hartenlust een sigaretje of een sigaar opgestoken. Kortom, de tand des tijds is niet al te vriendelijk geweest voor Euro.5.

De tand des tijds is niet al te vriendelijk geweest voor Euro.5.

Maar goed, dat is achteraf gepraat, want de doelgroep (ik dus ook) maalde in die tijd niet om literaire hoogstandjes. En bovendien, oude afleveringen van The A-Team of Knight Rider worden ook niet met terugwerkende kracht tot miskende meesterwerken gebombardeerd. Euro.5 zorgde voor pretentieloos vermaak en de grootste verdienste van Ad de Beer is dat hij een hele generatie kinderen de liefde voor sciencefiction heeft bijgebracht.

——————————
Eerdere spotlights: 
(1): De eersten van Rissan 
(2): Hex
(3): Heksensabbath
(4) Torenhoog en mijlen breed
(5) De piraten van Pandarve