In de rubriek Spotlight staat iedere maand een ‘fantastische klassieker’ van eigen bodem centraal. In deze vijfde aflevering: ‘De piraten van Pandarve’ (1983) van Don Lawrence en Martin Lodewijk.

Als er ooit een verkiezing wordt uitgeschreven voor het populairste Nederlandse SF-personage, zou het me niet verbazen als stripfiguur Storm tot winnaar wordt uitgeroepen – hoewel hij tegenwoordig nog maar een schim is van zijn vroegere zelf.

Het succes van Storm is vooral te danken aan het talent van de Engelse kunstenaar Don Lawrence (1928-2003). Hij tekende namelijk niet, hij schilderde. Elk plaatje is een verbluffend virtuoos kunstwerk op zich. Velen hebben geprobeerd zijn stijl na te bootsen, niemand is het gelukt.

Don Lawrence werkte in de jaren vijftig en zestig voor diverse Engelse studio’s aan strips als Wells Fargo, Olac de Gladiator en Halmar, zoon van de Zeewolf. Zijn doorbraak kwam in 1965 toen hij op de scenario’s van Mike Butterworth ‘De Opkomst en Ondergang van het Keizerrijk Trigië’ tekende, in Nederland verschenen in weekblad Sjors.

Na gedoe over geld en royalty’s kwam hij eind jaren zeventig in contact met het Nederlandse stripblad Eppo. Samen met Martin Lodewijk (bekend van Agent 327) bedacht hij de nieuwe sciencefictionstripserie Storm. Het resultaat verscheen in nummer 11 van Eppo uit 1977.

Het gegeven mag dan niet misschien niet al te origineel zijn – ook in die tijd niet – het is perfect uitgevoerd. Storm is een astronaut die aan het begin van de 21^ste eeuw onderzoek doet naar de rode vlek van Jupiter en per ongeluk duizenden jaren in de toekomst wordt geslingerd. Als hij na de nodige avonturen weer op aarde belandt, blijkt alles te zijn veranderd. Dinosaurussen hebben de heerschappij overgenomen, mysterieuze futuristische steden torenen hoog op in ijzige vlaktes en langs de kust van wat ooit Florida was, leven barbaarse stammen in vochtige regenwouden.

De serie was direct een succes en vanaf dat moment was Lawrence exclusief verbonden aan de Nederlandse uitgeverij Oberon (later Big Balloon). Elk nieuw Storm-deel werd uitgebracht in een oplage van minstens 50.000 stuks en binnen de kortste keren groeide Lawrence uit tot de populairste striptekenaar van Nederland. Tot aan zijn dood in 2003 tekende en schilderde hij 22 Storm-albums, waarvoor vooral Martin Lodewijk de scenario’s schreef (hoewel ook Philip Dunn, Dick Matena en Kelvin Gosnell verhalen aanleverden).

Omdat zijn manier van werken behoorlijk arbeidsintensief was en de vraag naar Storm-albums alleen maar toenam, werd er eind jaren negentig een nieuwe serie in het leven geroepen: ‘De kronieken van de tussentijd’, getekend door Dick Matena (aanvankelijk onder het pseudoniem John Kelly) en geschreven door Martin Lodewijk. Deze reeks was echter minder succesvol en heeft het slechts drie delen volgehouden.

In 2007, vier jaar na het overlijden van Lawrence, werd Storm – niet onverdienstelijk – nieuw leven ingeblazen door tekenaar Romano Molenaar en opnieuw Martin Lodewijk als scenarist. En om het allemaal nog complexer te maken: in 2008 startten scenarist Willem Ritstier en tekenaar Minck Oosterveer met de spin-off ‘De Kronieken van de Buitenwereld’. In deze serie zou slechts één deel verschijnen, ‘De Banneling van Thoem’ (2011). Minck Oosterveer overleed op 17 september 2011 door een motorongeluk.

Tot slot loopt er momenteel de spin-off ‘De kronieken van Roodhaar’, waarvan het eerste deel is geschreven door Roy Thomas (bekend van onder meer Conan- en Red Sonja-strips) en getekend door Romano Molenaar. De overige Roodhaar-delen werden en worden geschreven door Rob van Bavel (hoofdredacteur van stripblad EPPO), die sinds 2014 ook de scenario’s van de reguliere Storm-reeks voor zijn rekening neemt. Helaas kan Van Bavel niet tippen aan de schrijfkunsten van Lodewijk – hoewel Lodeijk de lat dan ook wel heel hoog heeft gelegd.

De eerste negen Storm-albums zijn weliswaar goed, maar vertoonden niet heel veel samenhang. Dit veranderde met het tiende album ‘De piraten van Pandarve’ (1983), het eerste deel van ‘De Kronieken van Pandarve’. Vanaf dat moment worden de verhalen niet alleen buitenissiger en extravaganter, maar ook coherenter.

In ‘De piraten van Pandarve’  worden Storm en zijn metgezel Roodhaar door de megalomane Marduk, theocraat van Pandarve, naar zijn planeet gestraald. Marduk ziet in Storm (‘de anomalie’) de sleutel om de ‘poorten van het multiversum’ te openen en doet er alles aan om hem in zijn bezit te krijgen – hoewel het ettelijke albums zou duren voordat dit daadwerkelijk gebeurt.

De relatie tussen Storm en Marduk heeft wel wat weg van die van astronaut John Chrichton en Scorpius uit de Australisch-Amerikaanse SF-serie Farscape: beiden hebben de ander nodig om hun doel te bereiken. ‘De piraten van Pandarve’ is een sleutelalbum in de Storm-saga en heeft 36 jaar na dato niets aan kracht ingeboet.

De piraten van Pandarve is een sleutelalbum in de Storm-saga.

In 2001 verscheen het laatste deel dat Don Lawrence en Martin Lodewijk samen maakten: ‘De Armageddon-reiziger’. Het is een ronduit psychedelisch album, inclusief Alice (uit Wonderland) als fysieke manifestatie van de godin Pandarve. Ook de vader van Storm speelt een rol; hij duikt op als geestverschijning om Storm te waarschuwen voor de naderende ondergang van het universum. En die vader, hoe kan het ook anders, is Don Lawrence zelf.

——————————
Eerdere spotlights: 
(1): De eersten van Rissan 
(2): Hex
(3): Heksensabbath
(4) Torenhoog en mijlen breed