Films en series als Gone With The Wind, Little Brittain en Fawlty Towers worden van streamingdiensten verwijderd vanwege hun racistische of kwetsende #MeToo-inhoud. Standbeelden van koloniale overheersers worden omvergetrokken of in ieder geval ter discussie gesteld. Het is dan misschien veiliger om gewoon fantasy te lezen of te schrijven – wat kan er misgaan met een fantasiewereld? Nou…

Neem Harry Potter-auteur J.K. Rowling. In 2018 plaatste ze een like bij een tweet waarin transgenders ‘mannen in jurken’ werden genoemd. Dat zorgde voor ophef, maar dat was niets vergeleken met wat er op 6 juni gebeurde. Rowling liet zich op twitter sarcastisch uit over een artikel waarin vrouwen werden omschreven als ‘personen die menstrueren’: ‘I’m sure there used to be a word for those people. Someone help me out. Wumben? Wimpund? Woomud?’

Het is misschien veiliger om gewoon fantasy te lezen of te schrijven – wat kan er misgaan?

Dat was het moment waarop haar eigen personages Harry Potter, Hermelien Griffel, Ron Wemel en vele anderen zich tegen hun eigen schepper keerden. “Transgender vrouwen zijn vrouwen”, schreef acteur Daniel Radclife bijvoorbeeld in een open brief. Rowling werd beschuldigd van transfobie en kreeg het label ‘trans-exclusionary radical feminist’ (TERF) opgeplakt.

Rowling schreef op haar beurt een essay waarin ze de boel probeerde te sussen (en vertelde over haar eigen ervaringen met huiselijk geweld en seksueel misbruik), maar intussen het vuur alleen maar heviger aanwakkerde. Zo schreef ze onder meer dat mannen alleen vrouw wilden worden om op die manier de damestoiletten onveilig te maken.

Het hek was van de dam en verontruste fans – vooral middentwintigers die opgroeiden met de Harry Potter-boeken – legden J.K. Rowling het ideologische vuur na aan de schenen. Waarom zijn er zo weinig gekleurde studenten op Zweinstein? En waarom spelen ze maar zo’n kleine rol in het Potter-universum? Waar zijn openlijk homoseksuele of lesbische personages? Waarom is alles en iedereen zo wit? En zo hetero-normatief?

Verontrustende fans legden J.K. Rowling het ideologische vuur na aan de schenen.

Journalist Anke Meijer schreef er voor ELLE een wat rammelend artikel over dat al deze kritiekpunten bundelt en waarin ze ook gelijk haar eigen vertrouwen in Rowling opzegt. Haar conclusie: “Het probleem met Rowling en het feit dat ze zich blijkbaar genoodzaakt ziet om haar anti-trans-meningen met de wereld te delen, kéér op kéér op kéér, is dat ze met iedere tweet en ieder essay bevestigt dat het gebrek aan inclusiviteit in Harry Potter niks te maken heeft met de tijd waarin het werd geschreven maar met de vrouw die het schreef.”

Tja. Rowling heeft zich inderdaad vreemd en weinig genuanceerd uitgedrukt, maar het is op zijn minst eigenaardig om de boeken van je favoriete schrijver te veroordelen omdat de auteur in kwestie twintig jaar later niet meer past in je wereldbeeld. Schrijvers moeten kunnen schrijven wat ze willen schrijven – en niet wat jij wilt dat ze schrijven of erger nog: dat ze hun lezers naar de mond gaan schrijven, uit angst om uit de gratie te vallen.

Het zou mij niet verbazen als Rowling met zachte hand naar de achtergrond wordt gedirigeerd…

En intussen proberen ze bij Warner Bros de schade zo veel mogelijk te beperken. Logisch, met de wereld van Harry Potter zijn miljarden gemoeid en vooral de spin-off-serie Fantastic Beasts and Where To Find Them moet de komende jaren voort blijven denderen en dollars opbrengen. Het zou mij niet verbazen als Rowling met zachte hand naar de achtergrond wordt gedirigeerd om te voorkomen dat ze nog meer fans tegen zich in het harnas jaagt…